مدیر برنامه‌ریزی منابع آب مخازن سدها و رودخانه‌های سازمان آب و برق خوزستان با اشاره به شکسته شدن رکورد خشکسالی در رودخانه‌های کرخه و دز گفت: آبدهی رودخانه‌های خوزستان نسبت به شرایط نرمال ۴۱ درصد کاهش داشته که بیشترین آن در کرخه و دز است.
علی شریفی روز سه شنبه در گفت وگو با ایرنا مجموع آورد رودخانه‌ها به مخازن سدهای استان را از ابتدای سال آبی تاکنون ۱۱.۹ میلیارد مترمکعب عنوان کرد که نسبت به مدت مشابه پارسال و نسبت به شرایط نرمال ۴۱ درصد کاهش داشته است.
به گفته وی، سال آبی گذشته آورد به سدهای استان در حدود ۲۰ میلیارد مترمکعب بوده و شرایط تقریبا برابر سال‌های نرمال بوده است.
وی تصریح کرد: با خشکسالی بی‌سابقه‌ای به ویژه در حوضه‌های دز و کرخه مواجه هستیم که تمام رکوردهای ۵۰ سال گذشته را شکسته است و امسال را در رتبه نخست خشکسالی قرار می‌دهد، به طوری که آورد این ۲ حوضه در فروردین و اردیبهشت نسبت به سال‌های نرمال ۸۰ درصد کاهش داشته است.
شریفی با اشاره به کاهش آورد رودخانه‌های خوزستان در تمام حوضه‌های آبی، توضیح داد: آورد حوضه کرخه نسبت به پارسال ۵۶ درصد و نسبت به شرایط نرمال ۴۶ درصد کاهش نشان می‌دهد، آورد حوضه دز نسبت به پارسال ۵۰ درصد و نسبت به شرایط نرمال ۵۱ درصد کاهش داشته، آورد حوضه کارون نسبت به پارسال ۲۹ درصد و نسبت به شرایط نرمال ۳۱ درصد کاهش دارد، آورد حوضه مارون نسبت به پارسال ۱۲ درصد و نسبت به شرایط نرمال ۳۷ درصد کاهش داشته و آورد حوضه جره نسبت به پارسال ۲۷ درصد و نسبت به شرایط نرمال ۵۱ درصد کاهش نشان می‌دهد.
کاهش ۵۲ درصدی ذخیره سدها
مدیر برنامه‌ریزی منابع آب سازمان آب و برق خوزستان با بیان اینکه از دی ماه پارسال تاکنون بارندگی موثری در حوضه‌های آبی استان اتفاق نیفتاده است، گفت: حجم مفید مخازن سدهای استان در حال حاضر ۵.۶ میلیارد مترمکعب است که نسبت به پارسال ۴۹ درصد و نسبت به سال‌های نرمال ۵۲ درصد کاهش نشان می‌دهد.
وی حجم ذخیره سدهای استان را در شرایط نرمال ۱۳ میلیارد مترمکعب عنوان کرد و اظهار داشت: در حال حاضر ۵.۶ میلیارد مترمکعب آب در مخازن سدها ذخیره شده و ۵۸ درصد از مخازن سدهای استان معادل ۷.۶ میلیارد مترمکعب خالی است.
شریفی با بیان اینکه حجم مفید سدها نسبت به پارسال ۴۹ درصد و نسبت به شرایط نرمال ۵۲ درصد کاهش داشته است، افزود: بیشترین آبگیری در سدهای حوضه کارون بوده که اکنون سه میلیارد مترمکعب ذخیره دارند، این در حالیست که حجم ذخیره سدهای این حوضه در شرایط نرمال ۶ میلیارد مترمکعب بوده که امسال ۴۲ درصد کاهش داشته است.
وی اضافه کرد: کمترین آبگیری نیز در سد کرخه با ۱.۱ میلیارد مترمکعب است که نسبت به حجم ذخیره این سد در شرایط نرمال، ۷۰ درصد کاهش دارد.
به گفته وی، اکنون حجم ذخیره سد دز ۵۵ درصد، سد مارون ۳۵ درصد و سد جره ۵۲ درصد کمتر از شرایط نرمال است.
کشت شلتوک ممنوع شد
شریفی همچنین از ممنوعیت کشت برنج در همه حوضه‌های آبی خوزستان بر اساس مصوبه جلسه ۱۲ اردیبهشت ماه ستاد بحران استانداری خبر داد.
وی گفت: در تابستان امسال ممنوعیت کشت فصلی در هیچکدام از حوضه‌های آبی نخواهیم داشت، اما محدودیت کشت در همه حوضه‌ها اعمال می‌شود و سطح زیر کشت مشابه سال‌های نرمال نخواهد بود.
شریفی افزود: حجم آبی که برای کشاورزی اختصاص می‌یابد به ویژه در حوضه‌های دز و کرخه، حداقلی است و سهمیه هر کدام از حوضه‌ها طبق توافق انجمن صنفی کشاورزی، جهاد کشاورزی و تعاونی‌ها تعیین شده است.
وی با بیان اینکه خروجی سدها طبق برنامه ریزی و مصوبه استانداری تنظیم و به ارگان‌های مرتبط ابلاغ شده است، اضافه کرد: بر اساس توافقات با استانداری و جهاد کشاورزی و متناسب با کشت‌های مصوب، احجام آب اختصاصی در هر حوضه مشخص شده است که سهمیه کشاورزی (کشت‌های دائم، فصلی و شیلات) ۳.۴ میلیارد مترمکعب خواهد بود و مقرر شده است که جهاد کشاورزی آن را بین مصرف کنندگان توزیع کند.
شریفی ادامه داد: در حال حاضر خروجی سد دز ۷۵ مترمکعب برثانیه، خروجی سد کرخه ۵۵ مترمکعب برثانیه، خروجی سد گتوند ۲۲۰ مترمکعب برثانیه و دبی کارون در مقطع اهواز نیز ۲۲۰ مترمکعب برثانیه است.
وی با اشاره به رهاسازی آب از سد مارون برای نخیلات شادگان بر اساس سهمیه مصوب از هفته گذشته، بیان کرد: به همین دلیل خروجی سد مارون اکنون ۷۰ مترمکعب است که پس از انجام برنامه رهاسازی موجی که برای تامین عادلانه آب در این حوضه اجرا شده، دوباره به ۱۰ مترمکعب برثانیه بازمی‌گردد.
سهمیه محیط زیست در برنامه ریزی آب
این مقام مسئول در ادامه گفت: برنامه ریزی منابع آب با اولویت تامین آب شرب، محیط زیست و کشاورزی انجام شده و تمام کنترل‌های لازم در مسیر برای جلوگیری از برداشت‌های غیرمجاز انجام می‌شود.
وی افزود: سهمیه محیط زیست در برنامه ریزی منابع آب لحاظ شده اما کاهش این سهمیه به دلیل برداشت‌های آب کشاورزی در طول مسیر است که خواسته اداره کل محیط زیست جلوگیری از این برداشت‌هاست.
شریفی اضافه کرد: با توجه به اینکه برداشت آب کشاورزی در حوضه کرخه هنوز آغاز نشده، حدود ۲۰ مترمکعب برثانیه آب از انشعابات این رودخانه وارد تالاب هورالعظیم می‌شود.
وی در مورد تامین نشدن حقابه تالاب شادگان از رودخانه جراحی، اظهار داشت: در پاییز گذشته (۵ تا ۱۰ آذر ۹۹) سیلابی رخ داد و ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب وارد تالاب شادگان شد.
به گفته وی، در حوضه رودخانه کرخه اقدمات سازه‌ای و برنامه ریزی آب برای کشت‌های پایین دست انجام و تمهیداتی نیز برای تامین آب شرب روستاها پیش بینی شده است، اما کمبود آب برای گاومیش‌داران در حوزه مسئولیت‌های جهاد کشاورزی است.
شریفی گفت: در برنامه ریزی منابع آب باید تابستان و اوایل پاییز آینده در نظر گرفته شود، زیرا معمولا تا آذر ماه بارندگی موثری در حوضه‌ها نخواهیم داشت در حالیکه آب شرب و نیاز آبی کشت‌های تابستانه تا آبان ماه باید پیش بینی و تامین شود.
وی افزود: طبق مصوبه استانداری خوزستان ذخیره احتیاطی مخازن سدها نیز برای مصارف پایین دست برنامه ریزی شده به این معنی که حداکثر ریسک را برای تامین نیاز آبی پایین دست و خسارت حداقلی به آنها پذیرفتیم.
بر اساس این گزارش، رابعی معاون سابق سازمان آب و برق نسبت به وقوع خشکسالی شدید مشابه سال ۹۷ در استان هشدار داده و گفته بود که با وقوع خشکسالی، امکان تامین آب مورد نیاز کشت شلتوک در تابستان امسال در حوضه‌های کرخه و مارون وجود ندارد.
خوزستان در ۱۵ سال گذشته با خشکسالی مواجه بوده که سال آبی ۹۷-۹۶ یکی از شدیدترین خشکسالی‌ها بوده و مسئولان آن را شدیدترین خشکسالی نیم قرن اخیر اعلام کرده بودند. بارندگی‌های شدید ۹۸-۹۷ اما وقوع سیلاب در خوزستان و خسارات بسیار در پی داشت. اکنون با گذشت ۲ سال پرباران، خشکسالی دوباره به خوزستان بازگشته است.
همچنین سلیمانی دشتکی استاندار خوزستان اخیرا نسبت به تنش آبی در این استان هشدار داده اما گفته است: ارائه اطلاعات اشتباه از سوی دستگاه‌های مربوطه در استان باعث شده است که در نشست شورای عالی آب که هفته گذشته به ریاست معاون اول رییس جمهوری برگزار شد وزیر نیرو، خوزستان را فاقد تنش آبی معرفی کند و در نتیجه این استان از برخی منابع اعتباری در حوزه مقابله با تنش آبی محروم شده است.
استان خوزستان با تولید سالانه ۱۷.۲میلیون تن محصولات زراعی و باغی به ارزش ۲۹۰هزار میلیارد ریال وعمل آوری ۱۲۸ نوع محصول، از نظر کمیت و تنوع تولید جایگاه نخست کشوری را دارد.
