خطر سیلاب در رودخانه کرخه همچنان ادامه دارد

داریوش بهارلویی روز در گفت وگو با ایرنا بیان کرد: اکنون جریانات سیلابی در این رودخانه و ورودی و خروجی آب به حوضه، متعادل شده اما ظرفیت آن برای مهار سیلاب های بزرگ کم است و نیاز است تمهیداتی اندیشیده شود.
وی افزود: محدودیت آبگذری در پایین دست کرخه، وجود شهرها و روستاهای متعدد در مسیر رودخانه، تجاوز به حریم رودخانه و مسدود شدن فیوز پلاک های طبیعی (سیلاب برهای طبیعی) در اثر توسعه روستایی و کشاورزی، باعث شده که نگرانی از وقوع سیلاب های بهاره همچنان وجود داشته باشد.
بهارلویی با اشاره به توزیع آب در فصول مختلف حوضه و سد کرخه ادامه داد: آنچه در این حوزه نگران کننده به نظر می رسد حجم آبی است که در ماه های اسفند تا اردیبهشت وارد مخزن می شود، زیرا سهم این سه ماه از کل آورد سالانه به مخزن سد کرخه 52 درصد است، در نتیجه باید انتظار داشت در ماه های پیش رو شرایط بحرانی حاکم باشد.
وی گفت: نکته مهمتر که به نگرانی ها می افزاید توزیع ورودی آب به مخزن است، زیرا احتمال می رود بخش قابل توجهی از آب در بازه زمانی کوتاهی وارد مخزن سد شود که در نتیجه مهار سیل را بسیار مشکل می سازد.
بهارلویی توضیح داد: به طور مثال کرخه در این ماه ها حجم آوردی نزدیک به 1.3 میلیارد متر مکعب در پنج روز را نیز تجربه کرده است.
وی با تاکید بر ادامه رصد حوضه کرخه، خاطرنشان کرد: تحکیم سیل بندها و بازگشایی مسیر انهار با هدف هدایت سیلاب به سمت هورالعظیم از جمله اقدامات بوده است.
این کارشناس آب، با تشریح وضعیت سایر حوزه های آبی خوزستان، گفت:هم اکنون جریانات سیلابی در حوضه آبریز کارون، دز و مارون- جراحی تثبیت شده و ظرفیت لازم برای کنترل سیلاب های متعارف بهاره وجود دارد.
وی افزود: اگر چه در این حوضه ها احتمال وقوع سیلاب سنگین، کم است اما نباید فراموش کرد که امکان پیش بینی صددرصد بارش ها و تغییرات آب و هوایی وجود ندارد.
بهارلویی با اشاره به بارش بیش از 400 میلیمتر از ابتدای پاییز تا دهم اسفند جاری در خوزستان، گفت: زندگی در کنار رودخانه احتمال وقوع سیلاب و آبگرفتگی را افزایش می دهد و این امر در کل دنیا طبیعی است، بنابراین با این میزان بارندگی نمی توان انتظار داشت در پایین دست هیچ اتفاقی نیفتد؛ البته پایین دست کرخه در گذشته نیز با دبی هایی مانند امسال هم دچار آبگرفتگی می شد.
وی بابیان اینکه از ابتدای سال آبی تاکنون حدود 18.2 میلیارد مترمکعب آب وارد سدها و حوضه های آبی خوزستان شده، افزود: ورود آب به سدها در ماه های مختلف نامتناسب بوده، به طوری که در چهار ماه اول سال 10 میلیارد مترمکعب وارد سدهای خوزستان شده بود ولی در بهمن 6.5 میلیارد مترمکعب وارد شده است که این مساله آبگرفتگی برخی مناطق و شکستن سیل بندها را به دنبال داشت.
به گفته وی ورودی آب به کرخه تنها در بهمن امسال 2 میلیارد مترمکعب بوده که در طول تاریخ این رودخانه بی سابقه به شمار می رود، این در حالیست که متوسط آورد سالانه کرخه در دوره خشکسالی سه میلیارد مترمکعب است.

** رکورد تولید برقابی
مدیر دفتر برنامه ریزی منابع آب معاونت مطالعات پایه سازمان آب و برق خوزستان همچنین با بیان اینکه بارش و رواناب های اخیر نکات بسیار دارد که کمتر مورد توجه واقع شده گفت: رکورد تولید روزانه انرژی برقابی در خوزستان در نیمه دوم امسال چندین بار شکسته شده است.
وی افزود: در سال آبی جاری تولید روزانه انرژی برقابی توسط سدهای خوزستان بارها از مرز 100 هزارمگاوات گذشت که رکوردی بی سابقه در تولید انرژی و استفاده بهینه از آب بوده است.
بهارلویی اضافه کرد: این مهم نشانه آمادگی و بهره برداری مناسب نیروگاه های برقابی سدها است که با برنامه ریزی دقیق و تلاش متخصصان شاغل در سدها به ثمر نشسته است.
وی بیان کرد: آنچه در این میان حایز اهمیت است، اینکه معمولا بیشترین تولید انرژی برقابی در تابستان بوقوع می پیوندد اما امسال با آینده نگری شرایط آب و هوایی، اتخاذ تمهیدات مناسب، تعمیرات و آمادگی به موقع نیروگاه های برقابی و تلاش همه کارشناسان و مدیران این بخش از فعالیت های سازمان آب و برق، رکوردهای کم نظیر ثبت شد.

** باران فریبنده
بهارلویی در ادامه گفت:اگر چه امسال بارندگی های بسیاری کشور و حوضه های آبریز خوزستان را فرا گرفته اما واقعیت آن است این میزان آب یا پر شدن سدها، نباید ما را از سیاست تعدیل مصرف آب دور کند.
وی بیان کرد: شاید گفتن این جملات در حالی که بخش هایی از استان با آبگرفتگی روزگار می گذرانند کمی بعید و عجیب به نظر برسد اما حقیقتی جدایی ناپذیر در منابع آبی ما وجود دارد که بیانگر کم آبی است.
بهارلویی افزود: بر اساس گزارش سازمان هواشناسی کشور بارش های سال آبی جاری همچنان نتوانسته است خشکسالی چند سال اخیر را ترمیم کند، بنابراین باید یادمان باشد خشکسالی و کم آبی یک خطر و تهدید طبیعی پیچیده محسوب می شود که در آن عوامل آب و هوایی متعدد و طیف گسترده ای از عوامل اجتماعی نقش دارد.
وی اضافه کرد: بارش های سال آبی جاری و میزان آبی که وارد سدها و رودخانه های خوزستان شده بسیار خوب بوده اما همچنان کشور ما در عرض جغرافیایی قرار دارد که در آن بارش ها کم و تبخیر سالانه از بارندگی ها بیشتر است.
بهارلویی بر پایبندی به اجرای سیاست های تعدیل مصرف، سازگاری با کم ابی، احیای سفره های آب زیر زمینی و هر اقدامی که تعادل بخشی در منابع آبی را بهبود دهد، تاکید کرد.
بر اساس این گزارش، از اوایل بهمن، با افزایش خروجی آب از سدهای دز و کرخه، مناطقی از 6 شهرستان در خوزستان در معرض سیلاب قرار گرفتند. شکسته شدن سیل بندها باعث شد تعدادی از روستاهای دشت آزادگان و هویزه دچار سیلاب شوند.