لزوم توسعه صنایع تبدیلی کشاورزی دزفول متناسب با ظرفیت ها

به گزارش ایرنا افزون بر 90 هزار هکتار زمین کشاورزی در دزفول وجود دارد که سالانه به کشت انواع محصولات زراعی و باغی اختصاص می یابند با این وجود به دلایل مختلف هنگام برداشت در برخی مواقع کشاورز مجبور است بدلیل نداشتن صرفه اقتصادی محصول تولیدی با کیفیت خود را در اختیار دام قرار دهد.
این در حالی است که هزینه های آب، اجاره زمین، کود، سم، بذر بر دوش کشاورز می ماند و دسترنج ماه ها تلاش او یا خوراک دام می شود یا با نازل ترین قیمت خام فروشی می شود.
از طرف دیگر در کشورها و شهرهای توسعه یافته، تکنولوژی در زمینه کشاورزی روز به روز در حال رشد است و کارخانه های بسیاری برای جلا دادن به محصولات کشاورزی و ماندگاری بیشتر آنها احداث شده اند.
این کارخانه ها دسترنج کشاورزان را به بهترین نحو و با بالاترین قیمت در اختیار مصرف کنندگان قرار می دهند که هم برای کشاورز صرفه اقتصادی دارد و هم مردم رغبت بیشتری برای خرید این محصولات در هایپرمارکت ها دارند.
توسعه نیافتن محصولات تبدیلی و تکمیلی کشاورزی در دزفول در حالی است که محصولات تولید دزفول به گفته کارشناسان از بالاترین کیفیت برخوردارند و ظرفیت صادرات نیز دارند.
پنج هزار و 500 هکتار باغ مرکبات در دزفول وجود دارد که با کیفیت ترین محصولات را تولید می کنند ولی متاسفانه هیچ کارخانه آبمیوه گیری در سطح شهرستان دیده نمی شود و کل محصول به صورت خام در اختیار خریداران قرار می گیرد.
وضعیت درخصوص انواع سبزی و صیفی و دیگر تولیدات نیز به همین شکل است.
با وجود راه اندازی شرکت های دانش بنیان و ایجاد رشته های مرتبط کشاورزی در شهرستان دزفول باز هم جای خالی توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی در این شهرستان مشهود است که باید با تلاش صاحب نظران، سرمایه گذاران و ایده پردازان به این موضوع با جدیت ورود کرد و با توسعه این صنایع شاهد سوددهی بیشتر به بخش کشاورزی باشیم چراکه اقتصاد این شهرستان مبتنی بر کشاورزی است و با رونق این بخش دیگر بخش ها نیز رونق می گیرند.
خبرگزاری جمهوری اسلامی دفتر دزفول میزگردی با موضوع بررسی موانع و چالش ها و همچنین راهکارهای توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی در سطح این شهرستان با حضور مسئولان و کارشناسان مربوطه برگزار کرده که در ادامه مشروح آن آمده است.
معاون فنی جهاد کشاورزی شهرستان دزفول در این میزگرد خبری گفت: شهرستان دزفول با وجود استعدادها و ظرفیت های فراوان در زمینه های مختلف قطب کشاورزی استان و کشور است.
علی کرمی افزود: وجود 68 هزار هکتار زمین آبی و 25 هزار هکتار زمین دیم موجب تولید بیش از 63 نوع محصول زراعی و باغی در چهار فصل سال می شود این در حالی است که به دلیل شرایط اقلیمی کنونی برخی از مناطق کشور در زمستان تولیدات کشاورزی ندارند.

** نبود تناسب بین تعداد صنایع تبدیلی کشاورزی و ظرفیت های دزفول
معاون فنی جهاد کشاورزی دزفول به بهره برداری از محصولات سبزی و صیفی این شهرستان در فصل زمستان اشاره کرد و گفت: وجود این ظرفیت ها بر ضرورت توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی در حوزه های مختلف زراعت، دام، باغبانی، مرکبات و شیلات می افزاید.
وی افزود: در حال حاضر بین 200 تا 300 هزار تن ظرفیت سیلوهای ذرت دزفول است و با اقداماتی که انجام شده 2 واحد شالی کوبی، 2 واحد کشتارگاه دام همراه با بسته بندی و فرآوری مرغ در دزفول فعال شده است و سالانه بین 400 تا 450 هزار تن انواع محصولات کشاورزی در دزفول فرآوری می شود ولی این آمار در قبال تولید سالانه 2 میلیون محصول ناچیز است.
کرمی خواستار هم افزایی بین بخشی برای رسیدن به اهداف توسعه صنایع تبدیلی کشاورزی شد و اظهار داشت: باید بازار هدف محصولات کشاورزی مشخص شود، کشاورزان دزفول در حالی نسبت به کشت دانه های روغنی اقدام کرده اند که بازار هدف آنها مشخص نیست و سویای تولید دزفول روی دست کشاورز مانده است.
وی افزود: باید حاشیه امنی برای صنایع تبدیلی کشاورزی دزفول فراهم شود که در این خصوص صادرات و صنایع فرآوری زنجیره هایی هستند که در این توسعه دخیل هستند و می توانند موثر باشند.

** نبود صادرکننده یکی از ضعف های کشاورزی دزفول
معاون فنی جهاد کشاورزی دزفول با بیان اینکه افزون بر 16 هزار بهره بردار ثبت سامانه در حوزه کشاورزی در دزفول وجود دارد، گفت: 54 مورد مشکل صادراتی برای این کشاورزان ترسیم شده است.
وی افزود: با وجود زیرساخت ها از جمله قرنطینه، گمرک و محصول باکیفیت صادرکننده فعال در شهرستان دزفول وجود ندارد.
رضا یوسفی حاجی آباد مدیر گروه اقتصاد و عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور دزفول نیز در این میزگرد خبری گفت: بخش کشاورزی کشور 25 درصد تولید ناخالص ملی را تشکیل می دهد که یک سوم اشتغال کشور و 80 درصد مواد غذایی از این طریق تامین می شود.
وی افزود: طبق ماده 144 برنامه پنجم و ماده 31 برنامه ششم توسعه، قانون به صراحت حجم و نرخ این منابع را از سال 1396 تا 1400 اعلام کرده است که این موضوع بر اهمیت بعد اقتصادی صنایع تبدیلی دلالت دارد.
یوسفی حاجی آباد ضایعات کشاورزی را یکی از مباحث مهم در حوزه صنایع تبدیلی دانست و گفت: حدود 20 تا 30 درصد محصولات کشاورزی تبدیل به ضایعات می شوند که ارزش این ضایعات پنج میلیارد دلار در سال است لذا راه اندازی و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی در شهرستان دزفول با 90 هزار هکتار زمین زراعی و باغی می تواند به طور قابل توجهی در کاهش ضایعات موثر باشد.
این عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور دزفول افزود: علاوه بر این محصولات کشاورزی مازاد بر بازار مصرف در دزفول تولید می شود که بازار هدف آنها نیز در دور دست است و توسعه صنایع تبدیلی می تواند در این خصوص راهگشا باشد.
وی اشتغالزایی را یکی از اهداف توسعه صنایع تبدیلی کشاورزی عنوان کرد و گفت: تولید و اشتغال در این زمینه در توسعه مناطق روستایی نیز موثر خواهد بود چراکه مانع مهاجرت به شهرها و حاشیه نشینی می شود.
وی کوچک شدن زمین های کشاورزی در سال های اخیر را موجب بیکاری فصلی اهالی روستایی و حاشیه نشینی آنها دانست و افزود: خلایی که به علت رشد تکنولوژی در کشور ایجاد شده می تواند با ایجاد این صنایع و ایجاد اشتغال پر شود.

** تاکید بر لزوم جهت دهی سرمایه های مردم دزفول در بانک ها
یوسفی حاجی آباد بیان کرد: توسعه صنایع تبدیلی موجب توسعه صادرات و افزایش درآمدهای ارزی و مثبت شدن تراز تجاری در شهرستان دزفول می شود که در این زمینه مسیر جاده ای، ریلی و فرودگاهی می تواند کمک شایانی داشته باشد.
وی افزود: تولید انبوه محصولات کشاورزی در دزفول با وجود توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی می تواند موجب ثبات بازار شده و ریسک کشاورزان را برای تولید بیشتر کم کند.
این کارشناس اقتصادی گفت: طبق آمار سالنامه کشاورزی استان خوزستان، به ازای راه اندازی هر واحد صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی حدود 15 تا 16 فرصت شغلی ایجاد می شود.
وی افزود: دزفول یکی از شهرستان هایی است که در زمینه نقدینگی و سرمایه موجود در بانک ها حرف های زیادی برای گفتن دارد و نرخ رشد مسکن در سال های اخیر در این شهرستان از تهران نیز فراتر است.
یوسفی حاجی آباد اظهار داشت: با وجود اینکه در بیشتر مناطق با فرار سرمایه مواجه هستیم ولی مردم دزفول ترجیح می دهند سرمایه خود را در این شهرستان حفظ کنند که اگر این نقدینگی ها رها شوند می توانند بر بخش های غیرمولد تاثیر بگذارند.

** لزوم راه اندازی دفتر حمایت از سرمایه گذار صنایع تکمیلی کشاورزی در دزفول
مدیر گروه رشته اقتصاد دانشگاه پیام نور دزفول با تاکید بر لزوم استفاده از تجربیات دیگر کشورها در هدایت سرمایه های مالی مردم اشاره کرد و اظهار داشت: احداث شهرک صنعتی در مناطق روستایی به دلیل مهاجرت معکوس و نزدیکی به منابع می تواند یکی از راهکارهای موثر باشد ضمن اینکه دفتر حمایت از سرمایه گذار در بخش صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی باید در دزفول راه اندازی شود که پیشنهاد می شود فرمانداری دزفول در این زمینه ورود کند.
وی تشکیل کارگروه مطالعات اقتصادی و اجرای طرح های اولویت بندی در زمینه صنایع تبدیلی را از راه های توسعه این صنایع در دزفول برشمرد و گفت: ایجاد رشته های مرتبط در دانشگاه ها، برگزاری نمایشگاه های تخصصی ماشین آلات موردنیاز صنایع تکمیلی کشاورزی و تشکیل کارگروه اقتصاد و صنعت می توانند در راستای توسعه صنایع تبدیلی در دزفول مفید باشند.
محمد غلامی کارشناس صنایع اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان دزفول نیز گفت: 30 پروانه بهره برداری صنایع تبدیلی در دزفول تاکنون صادر شده که شرکت های کشت و صنعت گلستان، خمیرمایه خوزستان، شرکت زیبا مرغ هدایت و شرکت دل آرای دز از جمله این صنایع هستند.
وی با بیان اینکه تولیدات شرکت خمیرمایه خوزستان پارسال به اروپا نیز صادر شده اند، افزود: یکهزار و 950 تن خمیرمایه تولید دزفول به کشورهای حوزه خلیج فارس، خاورمیانه، اروپا و آفریقا صادر شده است که البته ظرفیت صادرات بیشتر از این میزان را نیز دارد.

** نقش موثر واحدهای تحقیق و توسعه در بخش کشاورزی
غلامی با انتقاد از کمبود واحدهای تحقیق و توسعه(R&D) در صنایع دزفول اظهار داشت: پژوهش هایی در حوزه مواد غذایی آغاز شده ولی متاسفانه واحدهای تحقیق و توسعه در صنایع کم است.
وی با بیان اینکه پیشرفت های خوبی در سال های اخیر در زمینه تولید روغن در دزفول انجام شده است، افزود: کارخانه خمیرمایه دزفول واحد تحقیق و توسعه خوبی داشته و از ضایعات این بخش بیشترین استفاده را برای صادرات داشته است.
وی نبود مرز هوایی و پایانه صادراتی را یکی از مشکلات صادرات در شهرستان دزفول دانست و گفت: هزینه بالای بسته بندی، نبود پایانه گل و گیاه، وجود دلالان و واسطه گران و عدم اصلاح قیمت محصول بسته بندی شده از جمله عواملی هستند که مانع صادرات محصولات کشاورزی دزفول شده اند.
غلامی ارائه تسهیلات ارزان قیمت در شهرک های صنعتی و افزایش سردخانه ها و محل های نگهداری محصولات را از راه های توسعه صنایع تبدیلی کشاورزی دانست و افزود: ایجاد بستر مناسب برای صادرات، حمایت از طرح های دانش بنیان در صنایع تبدیلی و ایجاد اتاق فکر و تشکل های صادراتی در دزفول در توسعه صادرات و صنایع تبدیلی کشاورزی موثر هستند.

** لزوم ایجاد زیرساخت ها برای توسعه صنایع تبدیلی دزفول
معاون عمران و برنامه ریزی فرمانداری ویژه شهرستان دزفول نیز در این میزگرد خبری گفت: تامین زیرساخت ها ارتباط مستقیمی با توسعه ظرفیت های کشاورزی دارد که این زیرساخت ها در شهرستان دزفول تا حدودی فراهم شده است.
عبدالحسین پوررکنی افزود: وجود آب، خاک حاصلخیز و برق، دانش و اقلیم دزفول از ظرفیت های این شهرستان هستند که باید به بهترین نحو از آنها استفاده کرد.
وی اظهار داشت: زمین های کشاورزی شهرستان دزفول چهار فصل کشت می شوند که با توجه به وجود ایراداتی بر این کشت ها باید نظارت ویژه ای بر نوع کشت ها صورت گیرد چراکه با وجود ممنوعیت کشت برخی محصولات باز هم شاهد کشت های ممنوع هستیم.
پوررکنی بر ضرورت مهندسی کردن کشاورزی در کل منطقه تاکید کرد وافزود: باید الگوی کشت توسط جهاد کشاورزی ارائه شود تا طبق آن کشت صورت گیرد.
غفور زاده دباغ رئیس بخش تحقیقات گیاه پزشکی مرکز تحقیقات و آموزش صفی آباد دزفول نیز در این میزگرد خبری گفت: برخی صنایع را نمی توان به یک شهرستان محدود کرد و باید دیدی کشوری یا استانی به موضوع داشت.
وی به نقش صنایع تبدیلی و تکمیلی در توسعه کشاورزی منطقه اشاره کرد و افزود: اشتغالزایی، پایداری در تولید و تنظیم عرضه و تقاضا در توسعه صادرات هر منطقه موثر هستند.
وی اظهار داشت: تفاوت محصولات کشاورزی با صنعتی در این است که امکان نگهداری اغلب محصولات تولیدی کشاورزی نیست و بازار هدف آنها را باید از قبل تعیین کرد تا کشاورز دچار ضرر و خسارت نشود ضمن اینکه بدون در نظر گرفتن بازار هدف علاوه بر خسارت های اقتصادی منابع آبی و خاکی نیز از بین می روند.

** لزوم تدوین نقشه راه در صنایع تکمیلی دزفول
رئیس بخش تحقیقات گیاه پزشکی مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول با اشاره به اقداماتی که در راستای توسعه صنایع تبدیلی در دزفول انجام شده است، گفت: با وجود این اقدامات صنایع تبدیلی متناسب با ظرفیت های این شهرستان نیست که نداشتن نقشه راه یکی از ضروریات این حوزه است و باید توسط متخصصان بخش های مربوطه در سند چشم اندازی چندساله ترسیم و در اختیار مسئولان و کشاورزان قرار گیرد.
زاده دباغ افزود: برای رسیدن به توسعه پایدار صنایع تبدیلی باید استانداردهای بین المللی در مصرف کود و سم در تولید محصولات کشاورزی رعایت شوند که در این خصوص تمام دستگاه ها باید با هم همفکری و هم افزایی داشته باشند.

** ضرورت خدمت تمام صنایع شمال خوزستان به بخش کشاورزی
وی اظهار داشت: بهره تسهیلات بانکی در زمینه کشاورزی و صنایع وابسته باید کاهش یابد تا ورود به این حوزه برای سرمایه گذار صرفه اقتصادی داشته باشد.
این کارشناس بر ضرورت وجود تکنولوژی داخلی قوی برای احداث کارگاه ها و کارخانه های مرتبط تاکید کرد و افزود: اگر تکنولوژی موردنیاز در منطقه نیست باید آن را وارد کنیم.
وی با تاکید بر لزوم ارائه تسهیلات به صورت هدفمند به کشاورزان گفت: در حال حاضر 30 هزار هکتار کلزا در استان خوزستان تولید می شود که با وجود رقم بالای این تولیدات روی صنایع تکمیلی آن کار نشده است.
زاده دباغ افزود: باغات مرغوب مرکبات زیادی در دزفول وجود دارد ولی هیچ کارخانه آبمیوه گیری و آبلیمویی در منطقه وجود ندارد و محصولات خام به فروش می رسند.

** اهمیت ایجاد شهرک تبدیل پسماندهای کشاورزی در دزفول
این کارشناس اظهار داشت: نیاز است شهرکی با عنوان تبدیل پسماندهای مختلف شامل چندین خط تولید جدای از شهرک صنعتی در دزفول احداث شود و خط تولید ظروف پلاستیکی دسته دوم از پسماندهای کشاورزی راه اندازی شود.
وی راه اندازی خط تولید ظروف شیشه ای از زباله ها، خط تولید کمپوست و ایجاد بستر مصنوعی برای ایجاد گلخانه های سبزی و صیفی را ضروری دانست و گفت: کارگاهی برای ذوب آهن در دزفول باید ایجاد شود تا از این طریق قوطی ها و فلزات بدون استفاده به چرخه مصرف بازگردند.
زاده دباغ تهیه خوراک دام و طیور از پسماندهای کشاورزی را یکی از راهکارهای توسعه صنایع تبدیلی دانست و افزود: می توان از سرشاخه های نیشکر 500 هزار تن خوراک دام تهیه کرد که این معضلات می تواند به یک مزیت تبدیل شود.
وی اظهار داشت: تولید کارتن، سبد و جعبه با استفاده از ضایعات یکی دیگر از راهکارهای توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در منطقه است که باید به آن توجه کرد.
به گزارش ایرنا تولید محصولات کشاورزی دزفول در سال زراعی بیش از 2 میلیون تن است که باید صنایع تکمیلی و تبدیلی کشاورزی برای جلوگیری از هدر رفتن این محصولات در این شهرستان راه اندازی شود.