چکیده:
رشد روزافزون جمعیت و به همان نسبت افزایش تقاضا برای محصولات غذایی، تولید پایدار در اراضی کشاورزی را بیش از پیش پراهمیت نموده است. با عنایت بااینكه عوامل متعددی چون طراحی سازه ها، شیوه های مدیریت در دوره بهره برداری، شرایط آب و هوایی، عوامل اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در عملكرد محصولات کشاورزی تأثیر گذار است. عملكرد آبیاری در شبكه های متفاوت آبیاری چالش برانگیز شده است. معمولاً راندمان آبیاری به عنوان یكی از ملاک های ارزیابی عملكرد آبیاری و زهكشی مورد استفاده قرار می گرفت و لذا تأثیر سایر پارامترها نادیده گرفته می شد. این امر کارشناسان و پژوهشگران منابع آب و گروه های ذینفع دیگر را بر آن داشت تا شاخص هایی را به عنوان جایگزین برای راندمان معرفی نمایند. این شاخص های عملكرد آبیاری عمدتاً پارامترهایی نظیر آب، خاک و هزینه را تجزیه و تحلیل می نمود. روش کار در این پژوهش استفاده از این شاخص های
عملكرد آبیاری در کانال E4 واقع در شبكه آبیاری و زهكشی شرق دز با استفاده از شاخص های 1IWMI می باشد. نتایج حاصله از این پژوهش نشان داد که محدودیت منابع آب و در پی آن استفاده نابهینه از اراضی )آیش زمین در فصل تابستان( به عنوان مهمترین عوامل محدود کننده تولید محصولات و توسعه کشاورزی می باشند. همچنین نشان داد که بر اساس شاخص های آزمون شده، نحوه تحویل حجمی آب، ناکارآمد و مشارکت آب بران در چگونگی مدیریت شبكه رضایت بخش نمی باشد. نتایج نیز نشانگرلزوم بازنگری شیوه های مرسوم و متداول آبیاری در مزارع و اعمال شیوه آبیاری دیگر نظیر آبیاری)تحت فشار( تحت شرایط خاص در جهت بهینه سازی مدل مصرف و افزایش راندمان آب در زیر شبكه است.
